Chương 7
ĐẬU CHIÊM LONG MUA LỪA
4.
Chu Nhị Diện Tử không biết Đậu Chiêm Long có ý định gì, mình trả bao tiền người ta cũng không bán, không trộm cướp còn biết làm thế nào? Đậu Chiêm Long cũng không nhiều lời, cùng Chu Nhị Diện Tử quay lại nhà trọ, tính tiền, hai người cưỡi lừa rời khỏi thành Tô Châu, một đường chạy ra bờ sông. Khí hậu Giang Nam hợp lòng người, cây cỏ xanh tươi, núi sông như hoạ, thấp thoáng những cánh buồm trắng xoá, bên bờ đậu rất nhiều thuyền gỗ, từ đánh cá đến lái đò, tất cả đều dựa vào sông nước kiếm miếng ăn.
Đậu Chiêm Long nào có tâm tình thưởng thức cảnh đẹp, lập tức tìm một chiếc thuyền đỗ bên bờ. Thuyền đánh cá trên sông, nhiều thì có ba hoặc năm cột buồm, con thuyền trước mắt có bảy cột, trông vô cùng khí thế, đáng tiếc đã bị đổ mất bốn cây, thân thuyền loang lổ, buồm rách tung toé, mạn thuyền cũng nứt toạc, xem chừng đã lâu không xuống nước. Đậu Chiêm Long bảo Chu Nhị Diện Tử ở lại trông lừa, tẩu thuốc trên người cũng không mang theo, dẫm ván cầu bước lên thuyền. Rất nhiều ngư hộ sống mấy đời trên sông, khoang thuyền cũng dựng thành căn phòng ván gỗ cũ nát. Đậu Chiêm Long đẩy tấm liếp tre, khom lưng chui vào trong, chính giữa căn phòng là bếp, đang đun nước sôi ùng ục, bên cạnh có cái bàn gỗ nhỏ, trên đặt khay chén, dụng cụ ăn cơm, trong góc chất đống tạp vật lung tung rối loạn, nào là lưới thủng/buồm rách, nào là nồi mẻ/ấm sứt… chẳng thứ nào nguyên vẹn. Ngồi bên bàn là một vị lão hán, trên người nửa khoác nửa mặc chiếc áo ngắn bám đầy dầu mỡ, giày vải dưới chân cũng há mõm, khuôn mặt chi chít nếp nhăn, hai má hõm sâu, tròng mắt ngả vàng, đầu tóc rối bù, râu dài nửa thước, miệng ngậm tẩu thuốc, ngón tay run run đỡ cán tẩu, rít mấy hơi rồi nhả khói mù mịt. Tuy căn phòng bốn phía lọt gió, nhưng cũng khiến người không thở nổi.
Đậu Chiêm Long khom lưng hành lễ: “Lão gia tử, muốn xin ngài chén trà!” Lão hán này còn lười hơn Chu Nhị Diện Tử, thấy Đậu Chiêm Long tiến vào cũng không nhúc nhích, ho khan hai tiếng, hất cằm nói: “Tự mình lấy đi.” Đậu Chiêm Long rót một chén trà nóng, tìm lời bắt chuyện: “Không biết ngài xưng hô thế nào?” Lão hán nói: “Ta họ Đồng.” Đậu Chiêm Long lại hỏi: “Ngài sống một mình sao?” Đồng lão hán uể oải: “Vừa nghèo vừa độc thân, chưa từng cưới vợ.” Đậu Chiêm Long nói: “Tôi thấy con thuyền này của ngài rất khí phái, tuy hơi cũ nhưng ngư hộ tầm thường không đóng được thuyền lớn như vậy!” Đồng lão hán thấy Đậu Chiêm Long khen thuyền của mình, lời nói cũng nhiều hơn, nói nhà lão nguyên quán Sơn Đông, tổ tiên vì tránh nạn đói, chạy đến bờ Trường Giang, được ngư dân tốt bụng thu nhận, theo người ta giăng lưới bắt cá, còn chiêu làm con rể. Ngư dân thường kết đội từ vài đến mười mấy con thuyền ra khơi, tổ tiên lão lại thích đơn đả độc đấu, đầu thuyền buộc lưới hình túi miệng tròn, thả chìm xuống lòng sông, thuyền tiến về phía trước, cá sẽ tự mình chui vào lưới. Ngoài ra còn thuần dưỡng rất nhiều chim cốc, thân hình to như ưng, miệng sắc như lưỡi câu, chân có màng như vịt, nhởn nhơ đi lại trên mạn thuyền, một khi nhìn thấy đàn cá, lập tức vỗ cánh lao xuống nước; nếu gặp phải cá lớn, mấy con chim cốc sẽ hợp sức chiến đấu, con mổ mắt, con cắn đuôi, con kẹp vây… thoáng chốc đã lôi cá lớn lên thuyền lấy lòng chủ nhân, vì thế trở nên nổi danh tại vùng sông nước. Truyền đến đời ông nội lão, làm thuê cho ông chủ xưởng dệt ở Tô Châu, chỉ riêng đánh bắt cá Cháy, cũng đủ nuôi cả nhà cơm ngon rượu say, không cần làm gì khác, nằm ngửa trong khoang thuyền uống rượu ăn thịt, chờ chim cốc ra sức bắt cá.
Đậu Chiêm Long hỏi Đồng lão hán: “Trường Giang thuỷ sản chủng loại phong phú, vì sao cá Cháy lại đắt tiền nhất?” Nhắc đến chuyện này, Đồng lão hán càng thêm tỉnh táo, nói cho Đậu Chiêm Long biết: thịt cá Cháy vừa thơm vừa mềm, cực kỳ tươi ngon, đứng đầu bốn loại cá nổi tiếng Trường Giang, có thể gọi là “Ngư trung Tây Thi” - Mỹ nhân trong các loài cá. Cá Cháy lớn có thể nặng đến năm sáu cân, cá này quý ở lớp vảy, cho nên lúc vớt tuyệt đối không thể tổn thương vảy cá. Cách chế biến cũng rất đặc biệt, cẩn thận gỡ từng chiếc vảy, dùng sợi tơ xâu lại, cho cá vào lồng hấp, xếp một lớp chân giò hun khói, nấm đông cô, măng trúc, thịt mỡ lên trên, rắc tôm khô, tưới nước súp rồi bắc lên bếp, dùng lửa lớn hấp, xâu vẩy cá treo bên trên, thấm dầu mỡ lại nhỏ xuống thịt cá, màu sắc càng thêm sáng bóng, hương vị càng thêm tươi ngon. Năm đó cá Cháy là cống phẩm, cá tươi vận chuyển từ phía nam đến phương bắc, đường xa 30 dặm, bôn ba cả ngày lẫn đêm, còn nhanh hơn tin báo quân sự khẩn cấp tám trăm dặm, chỉ vì quá mức hao tài tốn của, Khang Hy gia liền hạ chỉ “Vĩnh viễn không cần tiến cống”, khiến quan lại lớn nhỏ khu vực ven sông hưởng hết lộc ăn.
Con thuyền Đồng lão hán cư trú chính là do ông chủ xưởng dệt Tô Châu tặng, từ nhỏ lão đã sống trên thuyền, đáng tiếc lớn lên không theo chính đạo, rượu chè bài bạc trong thành Tô Châu, còn nợ một đống tiền, bị người của Sở Cảnh Sát đánh gãy một chân, không thể tiếp tục ra khơi đánh cá. Cũng may ông chủ xưởng dệt nhớ tình cũ, vẫn chia cho hắn một chén cơm, không cần làm việc nặng nhọc, chớp mắt đã bảy tám mươi tuổi, vẫn không bị đói chết.
Nói đông nói tây nửa ngày, Đồng lão hán lại hút một túi lá thuốc. Đậu Chiêm Long nhân cơ hội hỏi: “Lão gia tử, cho tôi ké một hơi, được không?” Đồng lão hán nói: “Có gì không được?” Chờ khói mù tan đi, lại nhồi lá thuốc đầy ống tẩu, châm lửa rồi đưa qua. Đậu Chiêm Long rít một hơi, vừa cay lại vừa nồng, khiến người sặc sụa, cẩn thận quan sát tẩu thuốc, thấy giống hệt cái mà Đậu Lão Đài cho hắn: cán gỗ mun, nồi đồng, đầu ngậm bằng mã não, chỉ là cán tẩu ngắn hơn không ít, dưới đáy nồi đồng khắc bốn chữ “Tứ quý phát tài”. Đậu Chiêm Long hỏi: “Tẩu thuốc này của ngài không dài không ngắn, không giống vật có nguồn gốc Giang Nam.” Đồng lão hán nói: “Là do người đời trước nhặt được, truyền đến tay ta, ai biết từ đâu tới...
Đậu Chiêm Long dùng lời nói dẫn dắt: “Nhặt vàng bạc còn được, nhặt tẩu thuốc thì ích gì...” Đồng lão hán nói: “Không có vàng, nhưng thật ra có cái chổi lông gà!” Nói rồi hất cằm chỉ bức tường phía đông, quả nhiên thấy một cái phất trần treo ở đó, lông đâm tua tủa giống chổi lông gà, đủ loại màu sắc, trông rất đẹp mắt. Trong lòng Đậu Chiêm Long đã có chuẩn bị, hút xong điếu thuốc, trả lại cái tẩu, cố ý làm bộ muốn rời đi, lại chợt nhớ ra điều gì, nói với Đồng lão hán: “Một mình ngài sống trên thuyền, đúng là không dễ dàng, tôi hút thuốc của ngài, không thể để ngài thiệt thòi. Tôi là người buôn bán, ngài có lưu giữ hàng hoá gì, ví như cá khô mắm tôm… tôi mua chút mang về, giá cả tuyệt đối khiến ngài hài lòng.” Đồng lão hán than thở: “Không có! Ta không bắt được cá, làm sao có mấy thứ kia?” Đậu Chiêm Long nghĩ một hồi, nói: “Bằng không… tôi mua của ngài một vật?” Lão hán chỉ tay vào góc phòng: “Mấy thứ rách nát đó, ngươi muốn mua cái gì, tự mình chọn đi!” Đậu Chiêm Long thầm nghĩ: “Lão nhân này thật không ngu ngốc, rẻ rách chẳng biết vứt chỗ nào, còn đem bán cho mình?”
Đậu Chiêm Long làm bộ nhìn quần áo trên người Đồng lão hán, đã sờn rách còn chằng chịt miếng vá, lại nhìn tấm chiếu trúc, giống như sắp tan thành từng mảnh, lắc đầu nói: “Thật sự không được, xem ra chỉ có mỗi cái chổi lông gà này dùng được.” Mặt Đồng lão hán đầy vẻ nghi hoặc: “Ngươi muốn dùng nó làm gì?” Đậu Chiêm Long nói: “Bọn tôi hay ra ngoài buôn bán, quanh năm màn trời chiếu đất, gặp phải gió lớn thổi đến xanh xám mặt mày, bụi đất bám trên quần áo còn nặng hơn tiền đồng, cái chổi lông gà này tuy hơi nhỏ, không phủi sạch bụi trên đồ dùng trong nhà, nhưng lại thích hợp phủi bụi đất trên người, hơn nữa màu sắc sặc sỡ, khiến tôi vui mắt, ngài ra giá đi.” Đồng lão hán trong lòng vui vẻ, gật đầu “Ừ” một tiếng, vươn ra một ngón tay: “Một ngàn lượng bạc.” Đậu Chiêm Long giật mình không nhẹ: “Một ngàn lượng bạc? Ngài cũng biết nói thách quá nhỉ, ngài ngẫm thử coi, thứ này trị giá một ngàn lượng ở nào nào? Tôi biết, ngài rành buôn bán hơn tôi, tôi cũng không muốn kỳ kèo mặc cả, chốt lại một câu… hai lượng bạc!” Đồng lão hán thổi râu trừng mắt: “Ngươi tưởng ta chưa thấy tiền bao giờ à? Ta từng ra vào phủ của ông chủ xưởng dệt, đại lão gia thưởng hạ nhân, lần nào chẳng có hai ba mươi lượng? Ngươi cho ta hai lượng bạc, ta dùng nó mua cái gì?” Đậu Chiêm Long liên tục xua tay: “Ngài nói đó là mệnh quan triều đình, hồng nhân bên cạnh Hoàng Thượng, tôi chỉ là kẻ làm ăn nhỏ, có thể so với người ta sao? Còn nữa, chổi lông gà cũ nát đổi hai lượng bạc, ngài còn thấy thiệt thòi chắc?” Đồng lão hán nói: “Ngươi mua chổi lông gà bình thường, đương nhiên không đáng giá ngàn lượng, cái của ta là vật báu gia truyền, sao có thể so sánh?”
Hai người một nâng giá, một hạ giá, cò kè nửa ngày, Đậu Chiêm Long dựa vào ba tấc lưỡi không xương, rốt cuộc cũng thành công ép giá Đồng lão hán: “Ta không cần ngàn lượng, nhưng cũng không thể lấy mỗi hai lượng, ngươi ngươi… trả thêm chút nữa đi!” Đậu Chiêm Long nói: “Lão gia tử, tôi thấy ngài còn biết cách làm ăn hơn tôi, thôi được rồi, trả ngài mười lượng bạc vậy.” Đồng lão hán xị mặt, phất tay đuổi Đậu Chiêm Long: “Không nói nhiều nữa, ta không bán!” Lúc này, Đậu Chiêm Long biết không đưa đủ tiền mua không được, bèn cắn răng nói: “Một trăm lượng bạc, tôi mua!” Đồng lão hán trợn tròn hai mắt: “Một trăm lượng bạc? Ngươi thật sự mua sao?” Đậu Chiêm Long gật đầu, móc ra hai thỏi năm mươi lượng, người như vậy, đưa ngân phiếu lão cũng không nhận, chỉ có thể lấy ra vàng thỏi bạc trắng. Đồng lão hán hí hửng chà xát lòng bàn tay: “Bán! bảo bối truyền đến đời ta, không con không cái, chính là sinh không mang đến, chết không mang đi, chổi lông gà không chôn cùng ta thì cũng bị người ngoài nhặt mất, chẳng bằng đổi bạc, mua rượu mua thịt, tự mình hưởng thụ.” Nói rồi vươn tay nhận tiền, Đậu Chiêm Long lại rụt tay: “Ai nói tôi muốn dùng trăm lượng bạc mua cái chổi lông gà rách nát này chứ? Tẩu thuốc của ngài tôi hút rất thuận miệng, lá thuốc cũng rất ngấm, đều bán cho tôi đi.” Đồng lão hán tỏ vẻ luyến tiếc, nắm chặt tẩu thuốc không buông tay: “Đưa ngươi… ta hút thuốc bằng cái gì? Còn nữa, đầu ngậm chính là mã não…!” Đậu Chiêm Long khuyên nhủ: “Tôi lại đưa thêm mười lượng, ngài ra thị trấn, tẩu thuốc kiểu gì mà chả có?” Đồng lão hán gật gù cao hứng: “Đúng vậy, lần này ta phải mua một cái thật ưng ý!”
Còn tiếp…
