Chương 3
ĐẬU CHIÊM LONG BẮN CHIM
2.
Vào năm Đậu Chiêm Long mười bốn tuổi, Đậu Gia Trang xảy ra việc lạ, kể từ khi Bạch Kiểm Lang thảm sát đại viện nhà họ Đậu, người dân nơi đây thường xuyên thấy một con chim kỳ quái, toàn thân màu nâu xám, hai mắt láo liên, bay tới bay lui không một tiếng động. Có người bảo nó là con cú, có người nói không phải, miệng cú không lớn như vậy, đây chính là một con quái điểu. Không biết từ đâu bay tới, tới rồi không chịu đi, bình thường trốn tránh, thỉnh thoảng mới ra ngoài một lần, đậu trên mái hiên hay cành cây, hướng về phía sân nhà ai kêu mấy tiếng, nhà này liền gặp xui xẻo, không chết người cũng hao tiền tốn của, đáng ngại hơn cả chim cú/quạ đen. Các thôn dân hận đến thấu xương, chỉ cần quái điểu vừa thò đầu ra, người lớn trẻ nhỏ đều đánh đuổi, thế nhưng chưa từng đánh trúng. Trưa hôm đó, Đậu Chiêm Long cùng anh rể đang ngồi trong nhà chịu đói, mắt lớn trừng mắt nhỏ, quái điểu kia lại xuất hiện, vỗ cánh phành phạch hai cái, bay thẳng đến sau thôn, đậu trên cây hoè già trước cửa từ đường, màu lông trùng màu với lá cây, chỉ thấy một đôi mắt to, giống như hai ngọn đèn vàng. Các thôn dân hò hét ầm ĩ, vừa gõ phèng la vừa bắn tên, thi nhau ném đá lên cây.
Chu Nhị Diện Tử cùng Đậu Chiêm Long nghe bên ngoài náo loạn, cũng ra xem náo nhiệt. Có kẻ lỗ mãng vác súng săn, nhắm quái điểu bắn đoàng một phát. Súng thời xưa chất lượng không tốt, một loạt đạn đều găm vào thân cây. Lần này bắn không trúng, lại làm quái điểu kinh hoảng, kêu lên mấy tiếng, vỗ cánh bay vào từ đường cung phụng bài vị tổ tiên! Mấy thôn dân vội vàng đuổi theo, tìm kiếm mọi ngóc ngách xó xỉnh, vẫn không thấy tung tích quái điểu, chính mắt nhìn nó bay vào đây, sao lại không có? Mọi người nóng lòng sốt ruột, không bắt được quái điểu là chuyện nhỏ, quấy nhiễu từ đường tổ tiên là chuyện lớn. Vì thế tranh nhau ra chủ ý, người này kêu dùng lửa hun nó sặc khói, người kia bảo tạt nước buộc nó ra ngoài, lại có người đề nghị: không bằng dỡ nóc nhà, không tin nó không chui ra… Một vị trưởng lão lần lượt phủ quyết: “Không được không được, nhắm mắt làm càn như vậy, không sợ tổ tiên thất vọng sao?” Sau cùng, có người nảy ra ý tưởng, muốn nhờ Chu Nhị Diện Tử đuổi quái điểu, cho dù da mặt dày đến đâu, cũng không chịu nổi hắn mắng chửi. Tuy nhiên theo quy tắc của gia tộc, người khác họ không thể tiến vào từ đường, ai vi phạm sẽ bị đánh gãy chân, Chu Nhị Diện Tử đến Đậu Gia Trang ở rể, vẫn chưa sửa họ, sau khi chết không được chôn tại phần mộ tổ tiên Đậu gia, sao có thể để hắn bước vào từ đường? Chu Nhị Diện Tử dựa vào việc này kiếm ăn, lại muốn thể hiện trước mặt người khác, đương nhiên không chịu đứng ngoài cuộc, vội nói: “Không vấn đề, Xá Ca Nhi nhà ta không phải nứt ra từ cục đá, hắn họ Đậu, cứ để hắn vào đi!” Lời vừa nói ra, đúng là đã chặn được miệng các thôn dân, nhưng thằng nhóc này có làm được không đấy? Đậu Chiêm Long bị Chu Nhị Diện Tử xúi giục, lấy hết can đảm tiến vào từ đường.
Mã Đầu Tường, còn gọi tường phòng cháy hay tường chắn lửa, là kiến trúc truyền thống vùng Giang Nam.
Người dân địa phương đến Quan Đông buôn bán phát tài, khẳng định không quên ơn tổ tiên, vì thế xây từ đường cực kỳ hoành tráng, dựa núi hướng sông, bốn phía xung quanh đều là Mã Đầu Tường, trước cửa đặt một đôi Bão Cổ Thạch (trống đá), mái nhà điêu khắc hình kỳ lân tống tử, hỉ thước sào… bên trong cung phụng bài vị liệt tổ liệt tông/tranh vẽ, trên bệ thờ đặt trái cây/điểm tâm, thường xuyên có người thay đổi.
Bão Cổ Thạch (trống đá)
Đậu Chiêm Long đẩy cửa bước vào chính đường, cúi đầu bái lạy bài vị tổ tiên, trừng mắt cú tìm kiếm khắp nơi, không thấy tung tích quái điểu đâu hết, vô tình ngẩng đầu, chợt phát hiện một luồng hắc khí vòng quanh xà nhà, chăm chú nhìn kỹ, thì ra là một đứa trẻ, đầu như chày giã tỏi, miệng chuột tai khỉ, lông mày gà chọi, mắt tam giác, chẳng khác gì tiểu quỷ trong miếu, hai chân vắt vẻo, cầm trái cây đồ cúng nhét vào miệng. Đậu Chiêm Long trời sinh to gan, suốt ngày theo Chu Nhị Diện Tử chạy loạn, linh đường, mồ mả, bãi tha ma, không nơi nào hắn không đi, chưa bao giờ sợ tà ám, lập tức học bộ dáng anh rể, một tay chống nạnh, một tay chỉ lên xà nhà, ngoác miệng mắng chửi. Hắn được chân truyền từ Chu Nhị Diện Tử, tuy không dám văng tục quá đáng trước mặt liệt tổ liệt tông, nhưng cũng đủ khó nghe, trong từ đường âm thanh vang vọng, giọng nói the thé truyền xa, khiến người bên ngoài nghe được đều phải rùng mình, thực không thể trông mặt mà bắt hình dong, ai mà ngờ nhìn Xá Ca Nhi thành thật ngoan ngoãn, há mồm ra lại bạt mạng như vậy? Đứa trẻ trên xà ngang không thèm để ý, chỉ lo gặm đồ cúng, thế này chẳng phải bọ hung khoan tẩu thuốc - đổ thêm dầu vào lửa sao? Đậu Chiêm Long giận đến tái mặt, nói: “Ta không với tới ngươi, cũng không thể để ngươi nguyên vẹn!” Nói rồi dương nanh múa vuốt, chộp lấy giá cắm nến bằng đồng trên bệ thờ, quát: “Xem pháp bảo của ta đây!” Sau đó dùng hết sức lực ném lên trên, chỉ nghe ầm một tiếng, tiếp theo giá cắm nến rơi xuống đất, cùng với nó là một con chim sắt, rỉ sét loang lổ, hình thù kỳ quái, dài hơn gang tay, mỏ sắt nhọn hoắt, móng sắc như lưỡi câu. Đậu Chiêm Long thầm lấy làm kỳ quái, dùng chân đá đá vài cái, chim sắt vẫn không nhúc nhích. Hắn cho rằng mình đã giúp Đậu Gia Trang trừ bỏ một con quái vật, còn rất cao hứng, để giá nến lại chỗ cũ, vác chim sắt chạy ra khỏi từ đường, vứt dưới đất cho mọi người xem. Các thôn dân đều xuýt xoa kinh ngạc, cảm thấy chim sắt đen đủi, chẳng ai nguyện ý chạm vào, sai Đậu Chiêm Long ném xuống biển.
Đậu Chiêm Long đảo mắt mấy vòng, dùng hai tay nâng chim sắt, rời thôn đi về hướng Đông, thầm nghĩ: “Chim sắt quấy phá nhiều năm ở Đậu Gia Trang, khiến già trẻ trong thôn trang không được yên ổn, hôm nay bay vào từ đường quấy nhiễu liệt tổ liệt tông, ta bắt được nó, từ nay về sau, xem ai còn dám coi thường ta nữa?” Hắn đắc ý đi về phía trước, giữa trưa hè tháng sáu, trên cánh đồng hoang vu bát ngát, ánh nắng chói chang, lá cây héo rũ, Đậu Chiêm Long đi một hồi, trước ngực sau lưng ướt đẫm mồ hôi, quần áo dính vào cơ thể, thực sự rất khó chịu. Đúng lúc này, có tiếng gia súc vang lên, hắn quay đầu lại nhìn, phát hiện phía sau có một lão già cưỡi lừa đen đang đi tới. Đậu Chiêm Long nhận ra vị này, chính là Đậu Lão Đài chuyên thu gom tro vàng mã, ông ta tướng mạo kỳ quái, mũi ưng mắt chuột, đầu đội mũ quả dưa, chẳng phân biệt nắng mưa nóng lạnh, luôn mặc trên người một chiếc áo da dê, khoác túi vải màu xanh lam, chân xỏ giày da, sau lưng là tẩu thuốc cán dài, cưỡi một con lừa đen, mũi với hốc mắt màu hồng, một đôi tai dài, cổ đeo dây buộc chuông đồng sáng bóng, lúc đi kêu leng ka leng keng.
Đậu Lão Đài thúc lừa đen đuổi theo Đậu Chiêm Long, hắng giọng hỏi: “Khụ khụ… đợi chút Xá Ca Nhi, ngươi cầm chim sắt làm gì?” Đậu Chiêm Long không ít lần nghe tỷ tỷ Xuân Hoa nói: “Đậu Lão Đài là đại ân nhân của gia đình mình”, hắn vừa bắt được một con quái điểu, đầy một bụng không biết nói cùng ai, liền bẩm báo đúng sự thật: “Con chim này gây hại trong thôn bấy lâu, hôm nay xui xẻo, bị tôi tóm được trong từ đường, mang ra bờ biển vứt.” Đậu lão Đài xuống lừa, hướng Đậu Chiêm Long cười nói: “Ngươi vứt đi cũng phí, không bằng cho ta.” Đậu Chiêm Long lắc đầu từ chối: “Không được, đây là quái điểu hại người, ai đụng vào người đấy xui xẻo, tôi biết ngài có ơn với tôi, thực sự không muốn hại ngài. Hơn nữa, không phải ngài thu gom tro đốt vàng mã sao? Muốn chim sắt làm gì? Đậu Lão Đài nói: “Chỗ quen biết ta cũng không giấu ngươi, con quái điểu ở Đậu Gia Trang tên là Thiết Ban Cưu (chim ngói sắt), ta theo dõi nó đã nhiều năm, không ngờ lại bị ngươi bắt được. Ta sẽ không lấy không của ngươi, mà dùng một cái đùi gà hầm đổi lấy Thiết Ban Cưu, thế nào?” Nói rồi thò tay vào túi, lấy ra một bao giấy, quả nhiên bên trong có một cái đùi gà bóng nhẫy, đưa đến trước mũi Đậu Chiêm Long, nói: “Đùi gà hầm của Tam Trân Trai, thấm đẫm nước sốt, mới nấu buổi trưa, ngươi ngửi mùi thì biết!”
Tam Trân Trai
Nhãn hiệu thực phẩm ra đời năm 1848 tại Ô Trấn nổi tiếng (phía bắc tỉnh Chiết Giang TQ)
Ảnh minh hoạ lấy từ website chính thức của Tam Trân Trai
Đậu Chiêm Long nhìn chằm chằm đùi gà, mùi thịt thơm phức đơm thẳng vào mũi, từ nhỏ đến lớn, đến dưa muối hắn còn không dám ăn nhiều, nay ngửi thấy mùi thịt gà, không khỏi thèm rỏ rãi, có điều vẫn cố nhịn xuống, bởi Đậu Gia Trang là cái nôi buôn bán, từ nhỏ đến lớn nghe toàn đạo lý kinh doanh, đặc biệt là nguyên tắc “thuận mua vừa bán”, khi mua hàng phải sử dụng kỹ xảo, tận lực đè thấp giá, lúc bán hàng thì phải tỏ ra thành thật, cho dù giả ngu cũng phải khiến người ta cảm thấy hàng của mình vừa tốt vừa rẻ, thế nhưng nếu đối phương mang tiền đến tận cửa, nhất quyết phải mua hàng của ngươi, vậy thì lại khác. Đậu Chiêm Long đảo mắt suy nghĩ, cuối cùng ra giá: “Ngài phải đưa tôi ba cái đùi gà!” Đậu Lão Đài vừa nghe, lập tức trợn tròn mắt: “Vì sao phải cho ngươi ba cái đùi gà?” Đậu Chiêm Long lý lẽ hùng hồn: “Tôi cũng không gạt ngài, tôi muốn ba cái đùi gà hầm, đương nhiên có lý do chính đáng: thứ nhất - quái điểu bay vào từ đường, nếu tôi không đánh nó, nó có thể rơi xuống sao? Thứ hai - tôi đã đồng ý với mọi người, sẽ vứt nó đi, nay lại đưa cho ngài, chẳng phải khiến tôi thất tín với người ta sao? Thứ ba - nhà tôi có tất cả ba người, một cái đùi gà không đủ chia, có đồ ăn ngọn, không lý nào ăn một mình, ngài nói thử coi, có nên đổi ba cái đùi gà hay không?” Đậu Lão Đài nghe xong, cau mày đáp: “Ngươi nói cũng có lý, nhưng ta chỉ có mỗi cái đùi gà này thôi, muốn đi Tam Trân Trai một chuyến cũng không kịp, ngươi xem thế này được không: cái đùi gà này cho ngươi, ta lại nói cho ngươi một bí mật.” Đậu Chiêm Long lẩm bẩm, “Bí mật lớn đến đâu, mà đáng giá hai cái đùi gà?” Hắn liếc mắt nhìn túi của Đậu Lão Đài hồi lâu, hình như trống rỗng, có thể lấy ra được thứ gì hay ho, thầm nghĩ: “Ta không nên dễ dàng đồng ý, bằng không một cái đùi gà cũng không đến tay.” Vì thế hỏi Đậu Lão Đài, bí mật kia là gì.
Đậu Lão Đài vui mừng ra mặt, ho khù khụ nửa ngày mới thẳng lưng ngẩng đầu, đưa đùi gà cho Đậu Chiêm Long, sau đó vuốt ve chòm râu, gật đầu nói: “Thiết Ban Cưu là tà vật, ngươi bắt được nó, lại cầm trong tay, ít nhất thiệt hại một nửa phúc phận, cùng với một nửa dương thọ! Đậu Chiêm Long nghe xong không khỏi sửng sốt: “Một nửa dương thọ là bao nhiêu? Tôi còn sống được mấy năm?” Đậu Lão Đài nói: “Dài ngắn do ông trời, ý trời khó đoán, ta một không biết xem bói, hai không thể xuống Địa phủ xem Sổ Sinh Tử, sao biết tuổi thọ của ngươi? Có điều, trên đường Hoàng Tuyền không phân biệt già trẻ, ví như ngươi có thể sống đến 80 tuổi, sau khi bắt Thiết Ban Cưu chỉ còn 40; nếu chỉ có hai mươi năm dương thọ, vậy thì sống không quá nửa ngày, xuống âm tào địa phủ, còn phải trả nợ Diêm Vương Gia mấy năm.” Đậu Chiêm Long bật cười ha ha, ngoạm hai ba miếng ăn xong đùi gà, mút ngón tay chùn chụt, lại dùng mu bàn tay quẹt ngang dầu mỡ trên miệng, hướng Đậu Lão Đài lắc đầu: “Ngài đừng có lừa tôi, cái gì mà dài ngắn do ý trời? Tôi từng nghe tiên sinh ở tư thục nói: ‘tu đoản tùy hóa', số mệnh con người biến đổi phụ thuộc vào tạo hóa, tạo hóa có phải do ông trời sắp đặt hay không, tôi không biết, nhưng tuyệt đối không phải một con quái điểu quyết định! Tuy tôi còn nhỏ, nhưng cũng biết ‘hổ vẽ trên tường không ăn người’, ngài khua môi múa mép một hồi, liền muốn tôi đưa Thiết Ban Cưu cho ngài, thế chẳng phải dùng nước miếng dính chim sẻ * sao?” Đậu Lão Đài trố mắt kinh ngạc: “Không ngờ thằng ranh con ‘ma lạp ba thái’ * như ngươi, lại có thể nói được những lời này, thực không thể coi thường. Nói thẳng ra đi, làm sao ngươi mới chịu đưa Thiết Ban Cưu cho ta?” Đậu Chiêm Long đảo mắt, nói: “Tôi cũng không phải loại lấy mạ non chọc túi *, nếu ngài coi trọng Thiết Ban Cưu, đương nhiên muốn dùng nó làm việc có ích, chúng ta thuận mua vừa bán, không có đùi gà ngài đưa tôi tiền cũng được.” Đậu Lão Đài liên tục xua tay: “Không được, không được… Thiết Ban Cưu là tà vật, lấy một cái đùi gà hầm trao đổi đã là bất đắc dĩ, ngoài ra không thể làm gì hơn, càng cho ngươi nhiều thứ ta càng xui xẻo!”
*Dùng nước miếng dính chim sẻ: Tục ngữ Thiên Tân, ý chỉ người tham lam keo kiệt, dùng giá rẻ mong đổi lấy vật tốt.
Thời xưa, người dân Thiên Tân hay dùng lưới dính (niêm võng) để bắt chim sẻ. Một bên giăng lưới một bên dụ, một khi chim đụng vào sẽ bị dính lưới, không thể thoát thân.
Câu này có ý mỉa mai, đến lưới dính còn không bắt được chim sẻ, huống chi dùng nước miếng.
*Ma lạp ba thái: cách nói của người Đông Bắc, ý chỉ sự bẩn thỉu.
*Lấy mạ non chọc túi: phương ngữ cổ Bắc Kinh, ý nói hợp mưu với người khác để lừa đảo.
Đậu Chiêm Long càng nghe càng khó hiểu: “Đã là tà vật khiến người e sợ, vì sao còn dùng đùi gà đổi lấy nó?” Đậu Lão Đài chẳng còn cách nào, đành nói với Đậu Chiêm Long: “Cho ngươi biết cũng không sao, ta là người tầm bảo, trong nghề cũng có chút danh tiếng, tuy Thiết Ban Cưu là tà vật hại người, nhưng với ta lại rất hữu dụng, còn việc lợi ích nó mang lại là gì, đó là bí mật của người tầm bảo, không tiện tiết lộ ra ngoài.” Đậu Chiêm Long chỉ ăn một cái đùi gà, chị gái - anh rể còn đang ở nhà nhịn đói, hắn muốn vòi thêm đồ ăn, lại sợ mình làm quá, chẳng may gà bay trứng vỡ thì khốn, có điều vừa nghe hai chữ “tầm bảo”, đôi mắt cú lập tức sáng ngời, tổ tiên nhà họ Đậu từng tầm bảo phát tài, theo lời đồn trên giang hồ, ba ba sống lâu năm dưới sông Hoàng Hà, quá trăm năm, trên mai sẽ hình thành một vòng tròn màu vàng kim, gom đủ chín vòng, trong đầu sẽ có bảo vật. Kẻ tầm bảo lấy được vật báu, cấy vào trong mạch máu của mình, tránh dưới hầm tối một trăm ngày, đến khi ra ngoài, hai mắt dị biến, trên giời dưới đất, không bảo vật nào không biết, bất quá năng lực lớn lòng cũng không nhỏ, phát tài bao nhiêu cũng chẳng thấy đủ, trở thành lòng tham vô đáy.
Lời đồn trên giang hồ không thể không tin, nhưng cũng không nên tin toàn bộ. Theo lời các bậc tiền bối trong Đậu Gia Trang truyền lại, nghề tầm bảo chia làm ba con đường: một là thương nhân người Hồ truyền vào Trung Nguyên, một có nguồn gốc từ Giang Tây, một xuất phát từ Trọng Tuyền, thủ đoạn tương tự, nhưng nền tảng cơ bản lại khác nhau. Kẻ tầm bảo được linh khí nuôi dưỡng, có thể xem hình vọng khí, mắt nhìn thấu mọi bảo vật, không đói không khát, không mệt không nhọc, lên rừng xuống biển, dễ như trở bàn tay. Có điều, kẻ dám mơ tưởng thiên linh địa bảo, xưa nay đều kiêng kỵ quỷ thần, chưa kể làm nghề này, thông thường sẽ bị tài vận mê hoặc tâm trí, chỉ thấy cái lợi, không thấy cái hại, rốt cuộc chẳng ai có kết cục tốt. Cho nên tổ tiên nhà họ Đậu lập quy tắc, con cháu đời sau không được ăn chén cơm này. Từ nhỏ, Đậu Chiêm Long đã nghe bậc trưởng bối trong thôn răn dạy, rót đầy lỗ tai, thế nhưng hắn thầm nghĩ: làm người phải biết tranh thủ thời vận, cơ hội một đi không trở lại, bây giờ không quyết định, còn đợi đến khi nào? Lập tức mở miệng: “Nghe đồn tầm bảo có thể phát tài lớn, tiền dắt đầy túi, nhưng xem ý ngài, dùng mỗi cái đùi gà định tay không trói bạch lang*, ăn xong chẳng bõ dính mép, còn không bằng mang đi bán đồng nát. Không trả tiền cũng được, nhưng ngài phải nói cho tôi biết, chim sắt có ích lợi gì, rồi chia cho tôi một nửa thứ tốt trong đó!”
*Tay không trói bạch lang: ý nói kẻ lừa đảo, không chịu làm mà đòi lấy thứ tốt.
Đậu Lão Đài đảo mắt, cân nhắc nửa ngày, cuối cùng thở dài nói: “Vậy đi, quy củ tầm bảo, ai thấy thì có phần, nếu ngươi đã nhìn ra, thì chính là tạo hóa của ngươi. Bất quá rồng sợ rút gân, cá sợ tróc vảy, cách tầm bảo không thể tiết lộ ra ngoài. Ta nói ngươi biết, có Thiết Ban Cưu trong tay, có thể đi lấy thiên linh địa bảo. Chúng ta có được thứ này, đương nhiên ngang nhau, chia đều chỗ tốt trong đó, bất quá thấy ông cháu ta có duyên, ta nhường ngươi chiếm tiện nghi, trong bảo tàng có một bức tranh, trong tranh có một đứa trẻ, ngươi dùng bút chu sa khoanh một vòng quanh nó, chỉ cần thay ta làm việc này, sau đó cứ việc lấy thiên linh địa bảo, toàn bộ đều thuộc về ngươi, có vật báu bên người, phát tài dễ như trở bàn tay!”
Đậu Chiêm Long vừa nghe, thấy cũng quá dễ dàng, chỉ là việc vặt không tốn sức. Hắn nhỏ tuổi, lòng lại không nhỏ, cha hắn không thể Đông Sơn tái khởi, nhưng hắn vẫn mong khôi phục lại tiền tài quyền thế nhà họ Đậu ngày xưa, xoa dịu dĩ vãng chịu ấm ức, vì thế hỏi: “Phát tài lần này, có đủ sáu lu vàng móng ngựa Mã Đề Tử Kim hay không?” Đậu Lão Đài ôm bụng cười cười to, ho khù khụ một hồi mới điều chỉnh lại hơi thở: “Sao ngươi không nghĩ rộng ra một chút, xem mệnh mình có số hưởng hay không, nếu mạng cũng chẳng còn, nói chỉ là phí lời.” Đậu Chiêm Long lại hỏi: “Nhưng lúc trước ngài nói, Thiết Ban Cưu là tà vật, ai chạm vào người ấy xui xẻo, vậy thì làm sao phát tài?” Đậu Lão Đài đảo đôi mắt chuột ti hí, cười nói: “Như ngươi nói, Thiết Ban Cưu chỉ biết hại người, cầm nó không thể phát tài, thế nhưng không có quạt Ba Tiêu, không qua được Hỏa Diệm Sơn, muốn lấy được thiên linh địa bảo, không thể thiếu tà vật kia. Sáng sớm ngày mai, ngươi cầm Thiết Ban Cưu ra cửa thôn chờ ta, ta sẽ mang ngươi đi tầm bảo phát tài!” Dứt lời liền lập thề với Đậu Chiêm Long, sau đó cưỡi lừa đen, ho khan vài tiếng rồi biến đi như một làn khói!
Còn tiếp…
